Quer contribuir à recuperaçom da raça?
Mande-nos as suas fotos, a sua história, ou a que lhe contárom os seus avós. Estamos preparando umha publicaçom da raça que recolha todo o material compilado. Obrigado.
Aparencia geral
Este animal é de tronco indoeuropeu, rústico e fornido, de tipo lupoide (Mégnin, P.,1897), de perfil reto, eumétrico, de tamanho meio, de uns 60-62 cm à cruz; mesodolicomorfo, de proporçons harmónicas e de constituiçom forte, com ossos bastante largos, característica da sua rusticidade. As fêmeas som algo mais baixas, de aspeto mais ligeiro e de proporçons mais longilíneas.
Apesar de apresentar umha ossamenta forte nom dá umha sensaçom de pesadez ou de animal linfático, já que os seus movimentos som rápidos e de boa musculaçom.
Temperamento e comportamento.
Can pastor e de guarda, polivalente, pois tanto vai coas vacas guiándoas e gardándoas como tamén coida da casa. Gardián de proverbial intelixencia, presenta un carácter forte e reservado cos estraños, sendo ademais valente e mordedor, características que o fan un gran colaborador na condución e garda do gando. Cunha gran fidelidade para co seu amo, coa xente da casa vólvese doce e tranquilo.
É necessário destacar a estabilidade psíquica e equilibrada deste animal, próprio de um cam pastor, polo que esta característica se deve cuidar em extremo, fomentando a seleçom de exemplares equilibrados e suficientemente socializados.
Caraterísticas regionais
Cabeça.
O cabeça é forte, com um comprimento aproximado de 4/10 a alçada à cruz, em forma de umha pirámide horizontal, com osso denso, proporcionada com a conformaçom do animal. O cránio é plano e longo, com arcos superciliares suavemente marcados e cuncas orbitarias pouco apreciáveis. A depressom frontonasal non é moi evidente. O nariz e o focinho son mediano e angosto, proporcionados ás dimensons do cabeça. Os beiços som normais e apertados (sen que o superior supere a base das enxivas inferiores), non tenhen tendencia que hai que ser colgantes. As mandíbulas son fortes, con arcada dentaria completa e ortognatos, con mordida en tesoira. Os olhos son de mediano tamanho e de expresión vivaz, de cor variable, desde castaña escura nas capas negras, ata a cor mel ou amarela; nalgúns exemplares, a pigmentación das pálpebras é negra. As orellas son de inserción alta, grandes e erguidas, con axeitada implantación un pouco aberta.
Pescoço.
Presenta un pescozo musculoso e proporcionado coa cabeza e o tronco. Debe formar un ángulo coa horizontal de 45º, a elevación é máis evidente co can en acción. A pel non forma papada.
Tronco.
O corpo no seu conxunto é mediano aínda que lixeiramente alongado. A cruz é forte para a inserción co colo; a liña dorso-lumbar debe ser lixeiramente descendente, sen ensillarse, co dorso curto a largo e forte, a anca é redondeada. O peito é longo e profundo, o seu perímetro supera em ¼ a alçada à cruz, con fortes costelas que non son aplanadas nin pronunciadas. O abdome é curto e meio ascendente aos pregos do ventre. O rabo é grosso, de nascimento alto e apresenta abundante e denso pelo, en movemento elévao mas nom o leva enroscado na anca.
Extremidades.
As extremidades som retas románica bem sereno, apresentando umha forte estrutura óssea.
As extremidades anteriores.
Som fortes, secas, paralelas e bem sereno. A escápula forma um ángulo de 45º com a horizontal, unindo-se com o braço em ángulo reto (articulaçom escápulo-humeral). O braço é forte e musculoso. Os cóvados nom devem estar muito separados nem apertados ao peito, com liberdade de movimentos.
Antebrazos rectos que diminuen o seu grosor de forma gradual ata as cuartillas ou metacarpos. Os carpos son de bo desenvolvemento e fortaleza. Os metacarpos están bem proporcionados, com bom desenvolvimento ósseo. Os pés som ovados, ainda que com certa tendência a serem redondeados; com dedos grossos e curtos, bem fechado, com almofadas plantares muito duras e unhas curtas e fortes, de cor escura, ou também brancas nas capas claras.
As extremidades posteriores.
Son fortes, paralelas, perfectamente aplomadas posteriormente e con angulacións evidentes. Coxa ancha, musculoso e flexible. Xeonllo forte. Pernas fortes. Xarretes fortes e paralelos. Metatarsos sólidos, robustos e paralelos. Pés ovados, con tendencia que hai que redondearse, con dedos grosos e curtos, ben pechado, con coxíns plantares moi duras e unllas curtas e fortes, de cor escura, ou branca, nos animais de capa clara. A presenza de dique e sexta unlla é relativamente frecuente, aínda que non é desexable.
Movimento.
Os movimentos son ágeis e fortes. O movimento habitual é o paso, mudando ao trote e / ou galope sem esforço se o trabalho o requer.
Manto.
Pele
A pel tende a ser grosa, sen flaccidez, adherida ao corpo e á cabeza.
Capa (cor).
A capa (cor) é normalmente uniforme, presentando unha gran variedade desde areas, canelas, castaños, leonados e inclusos negros; por veces poden presentarse exemplares coa capa binaria alobada (pelos de cor amarela e nas puntas, negra), con mestura íntima de pelos amarelos e escuros, amarilleando no colo, gorxa, peito e extremidades, como acontece nos casos de exemplares desta capa (can lobo). Non son aceptables os individuos píos nin aqueles con grandes particularidades brancas.
Pelo.
No referente ao pelo é espeso, mesto e denso, máis no inverno, por ser un animal que adoita vivir preto da casa, sempre fóra, co gando ou no palleiro.
Tamanho e peso.
Alzada á cruz.
Machos 59-65 cm; femias 57-63 cm.
Peso.
Machos 30-38 kg; femias: 25-33 kg.
Faltas, defectos e faltas e defectos descalificables.
Faltas.
Calquera desviación dos criterios mencionados.
Defeitos.
Orixina a diminuiçom mais ou menos acusada dalgunha funçom determinada do animal, podendo ser total, parcial ou rexional, dependendo do grau en que se vexa menoscabada a aptitude esencial do animal:
Coxeiras em extremidades.
Ablacións ou mutilacións en orellas e rabo.
Ausencia de peças dentarias por extraccións.
Traumatismos en ollos con perdida de visom.
Faltas e defectos descalificables.
Son aquelas características que en absoluto se axustan aos criterios mencionados non estándar racial e son excluíntes por se mesmas:
Anomalías psíquicas.
Defectos anatómicos ou de tipo, ligados a xenes indesexales.
Inestabilidades ou desequilibrios de carácter.
A timidez ou agresividade extrema sen provocación.
Epilepsia.
Monorquidia e criptorquidia.
Displasia de cadeira.
Atrofia progresiva de retina